مهران موسوی خوانساری: نزدیک به یکسالی هست که استمداد شهرداری اصفهان برای تأمین مالی تکمیل پروژه خط دوم مترو بیشتر از همیشه شده است.

شهرداری متولی احداث مترو شهر اصفهان است اما می‌گوید تحقق هر چه سریع‌تر این امر مستلزم همکاری سایر نهادهاست و پرواضح است که این «همکاری» می‌تواند با موضوع تأمین منابع مالی هم در ارتباط باشد.

صبح روز گذشته مهران زینلیان معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری، علی قاسم‌زاده شهردار و محمد نورصالحی رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان به همراه جمعی از مدیران استانی و شهری از روند اجرای پروژه ایستگاه میدان امام علی(ع) خط دوم متروی اصفهان بازدید کردند. اظهارات معاون استاندار بعد از این بازدید نشان می‌دهد که دشواری تأمین مالی احداث خط دوم، از مهمترین مباحث مطرح‌شده حین بازدید بوده است.

زینلیان گفته است: «باید روی موضوعات در مسیر احداث ایستگاه‌ها و موارد فنی و مالی خط ۲ مترو بحث و تبادل‌نظر شود، معتقدم پول موردنیاز برای تکمیل پروژه میزان کمی نیست؛ اما با یک هم‌افزایی و هماهنگی تأمین آن امری شدنی است.»

مهرماه سال گذشته شهرداری اصفهان در یک برنامه رادیویی به‌طور تلویحی از اینکه دستگاه‌های دیگر در کنار شهرداری حاضر به تأمین منابع مالی احداث خط دوم مترو نیستند گلایه کرده و گفته بود: «شهرداری بخشی از منابع مالی خط دو متروی اصفهان را از محل دریافتی شهروندان پرداخت می‌کند و بخش دیگر، کمک‌های دولتی است که از طریق اوراق مشارکت به حمایت زیرساخت‌های حمل‌ونقل می‌آید، امیدوارم دستگاه‌های مؤثر در وصول سهم کمک دولت، همت بیشتری داشته و در ایجاد خدمات زیرساختی برای قطار شهری تسریع کنند.»

حالا بعد از یکسال، به نظر می‌رسد که آن «دستگاه‌های مؤثر در وصول سهم کمک دولت» پای‌کار نیامده‌اند که مدیریت شهری ناچار شده مهمترین معاون بالاترین مقام اجرایی کشور در استان اصفهان را به داخل تونل‌های نیمه‌کاره مترو ببرد تا او از نزدیک در جریان مشکلات مالی تکمیل پروژه قرار بگیرد.

مهران زینلیان هم البته قول‌های مساعدی دراین‌باره داده است هرچند ضمانت اجرایی این قول‌ها از نگاه استانداری یک بحث دیگر است: «تأمین منابع مالی لازم برای ادامه مسیر و تکمیل خط دوم متروی اصفهان ازجمله موضوعات ویژه‌ای است که باید به‌صورت مفصل، دقیق و هماهنگ شده بررسی و اقدامات لازم آن انجام گیرد. بحث تسهیلات بانکی، املاک و موضوع منابع دولتی ازجمله منابع مالی برای این پروژه است که باید تک‌به‌تک و جزء به‌جزء پیگیری شود.»

مطابق با آخرین برآوردها، هزینه احداث خط ۲ متروی اصفهان حدود ۴۰ میلیارد تومان در هر کیلومتر برآورد شده است. این در حالی است که یک ماه پیش، سیدمحسن واعظی‌فر مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان و حومه ضمن اینکه رسماً از تأمین کمک‌های دولتی ابراز ناامیدی کرده بود، تنها خواستار این شد که دولت از ابزارهای نظارتی‌اش برای پیشبرد کارها استفاده کند: «برای احداث خط یک مترو دولت به نسبت کمک‌های بیشتری داشت، اما در خط ۲ باتوجه به شرایط اقتصادی کشور، تاکنون روی بودجه دولتی زیاد حساب باز نکرده‌ایم و امیدواریم در قرارداد حدود ۶۰۰ میلیون یورویی با شرکت مپنا و مکاتبات انجام‌شده، دولت کمک کند.»

گروه مپنا مجموعه‌ای متشکل از نزدیک به 70 شرکت است که در صنایع نیروگاهی، نفت و گاز، حمل‌ونقل ریلی، آب، سلامت، برقی سازی و فناوری اطلاعات مشغول به فعالیت است. آنطور که در فهرست فعالیت‌های این شرکت آمده است، دامنه فعالیت‌های گروه مپنا در صنایع شامل «توسعه و انتقال فناوری‌های روز جهان، طراحی و تولید تجهیزات کلیدی متکی به فناوری‌های پیشرفته، مدیریت و اجرای پروژه‌های بزرگ، سرمایه‌گذاری و نیز ارائه طیف وسیعی از خدمات مهندسی، بهره‌برداری، تعمیرات و بهینه‌سازی است که به مشتریان متعدد این گروه در بازارهای مختلف داخلی و بین‌المللی ارائه می‌شود.»

هفدهم اسفندماه سال 1400 بین این شرکت و شهرداری اصفهان قراردادی منعقد شد که بر اساس این قرارداد در طول ۴۸ ماه تمام خدمات طراحی و مهندسی، تأمین تجهیزات و قطعات یدکی، آموزش، بارگیری، نصب و راه‌اندازی تجهیزات و ناوگان خط دوم متروی شهر به همراه تأمین مالی پروژه حدود ۶۰۰ میلیون یورو باید توسط این شرکت انجام شود. اما ظاهراً کار تأمین این مبلغ به مشکلاتی برخورد کرده که مدیرعامل سازمان قطار شهری اصفهان درخواست کمک دولت برای به ثمر نشستن قرارداد شهرداری با مپنا را مطرح کرده است.

معاون استاندار به‌عنوان نماینده دولت در بازدید روز گذشته از پروژه خط دوم مترو اشاره مستقیمی به این قرارداد نکرد اما در اظهارنظری کلی خواستار آن شد که« پیگیری‌ها، ضمن استمرار و مداومت  به‌صورت هماهنگ شده و یک کار هم‌افزا با مدیریت استان به جلو پیش رود.»

زینلیان درواقع می‌گوید شهرداری نباید به‌تنهایی در اندیشه جلو بردن قراردادهای تأمین منابع مالی احداث خط دوم مترو باشد بلکه می‌بایست همه دستگاه‌های استان و مشخصاً خود استانداری هم در این کار دخیل باشند. او به‌عنوان نمونه دست روی موضوعات بانکی گذاشته که تقریباً همه مدیرانی که برای اجرای پروژه‌هایشان به پول نیاز دارند، یک‌بار هم که شده گذارشان به آن سمت‌وسو افتاده است: «در موضوع بحث دریافت تسهیلات بانکی لازم برای تأمین منابع مالی خط ۲ مترو، شایسته است مدیریت شهری و کارشناسان سازمان قطار شهری از تجربیات و مجموعه اقدامات مسئولان استانداری در مباحث مالی و دریافت تسهیلات بانکی بهره ببرند که ارتباط تنگاتنگ و هماهنگ‌شده لازمه آن است.»

اشاره زینلیان به لزوم استفاده شهرداری از تجربیات استانداری در راستای همان تعاملی است که معاون استاندار آن را لازمه تکمیل پروژه متروی اصفهان دانسته است؛ تعامل مدیریت شهری شامل شهرداری و شورای شهر به‌عنوان بخش‌های غیردولتی با نمایندگان دولت. زینلیان می‌گوید «جلسه هماهنگی با استاندار و تشریح اقدامات انجام‌شده در خط ۲ مترو توسط مدیریت شهری و بیان و بررسی راهکارهای حل معضلات پیش رو ازجمله اقدام نتیجه‌بخشی است که روزهای آینده انجام خواهد شد» که نشان می‌دهد ظاهراً بردن معاون استاندار به داخل تونل‌های تاریک در حال احداث مترو، بیشتر از آنکه شهرداری را به منابع مالی تکمیل پروژه نزدیک کرده باشد، پرده از یک بازیگر جدید در تکمیل این پروژه برداشته است: استانداری.

اما آیا مدیریت همسوی فعلی در شهرداری و شورای شهر که احداث خط دوم مترو را مهمترین افتخار کارنامه خود قلمداد کرده و تبلیغات وسیعی روی آن انجام داده‌اند، حاضر خواهند شد رقیب قدرتمند دومی را که او هم می‌تواند ادعالی تکمیل این پروژه را داشته باشد، در کنار خود بپذیرند؟

محمد نورصالحی، رئیس شورای اسلامی شهر اصفهان روز گذشته حین همین بازدید به نکته‌ای اشاره کرد که نشان می‌دهد مدیریت شهری بیشتر به دنبال کمک مالی دولت (یا نمایندگان دولت) است و نه چیز بیشتری: «با توجه به هدف‌گذاری انجام‌شده مبنی بر بهره‌برداری از فاز نخست خط دو متروی اصفهان تا پایان سال آینده، باید مدیریت شهری، مدیریت استان و وزارت کشور حمایت‌های مالی از این پروژه کلان را داشته باشند تا طبق برنامه زمانبندی‌شده به بهره‌برداری برسد. برای تحقق این هدف مهم، مدیریت شهری، مدیریت استان و در کلان وزارت کشور باید حمایت‌های مالی از این پروژه کلان انجام شود تا به‌موقع به بهره‌برداری برسد و به مردم خدمت‌رسانی کند.»

اظهارات نورصالحی برای مقامات ارشد استانداری (بخوانید دولت) سنگین خواهد بود چراکه آنها نمی‌پذیرند فقط به‌عنوان کاتالیزور به این معادله دشوار پیوسته و بعد از تأمین مالی پروژه، به‌طورکلی کنار کشیده تا همه افتخارات احداث خط دوم متروی اصفهان به نام شهرداری سند بخورد. از آن‌سو برآیند واکنش مدیران شهری بعد از بازدید روز گذشته در کنار معاون استاندار از تونل متروی میدان امام علی (ع) نشان می‌دهد ظاهراً شهرداری و شورای شهر اصفهان هم چیزی جز این را پذیرا نخواهند شد.

به‌این‌ترتیب می‌ماند آن جلسه هماهنگی با استاندار که زینلیان از برگزاری‌اش در آینده نزدیک خبر داده و در نوع خود اولین جلسه از این جنس در دولت جدید در اصفهان است که احتمالاً نمایندگان ارشد مدیریت شهری هم در آن حضور خواهند داشت و می‌تواند جلسه‌ای داغ با بحث‌های صریح درباره همین موضوع مهم باشد.